Het is tijd om emotioneel te worden
Wat als emotie niet de vijand is van de rede, maar juist de kracht die revolutie mogelijk maakt?
Nu ik vrij ben, kunnen we doorgaan met The Spirit Of Revolution podcast, te beginnen met de vrijgave van de eerder gecensureerde gevangenisopnames. In deze aflevering verken ik de verwarde relatie tussen rede en emotie - en hoe deze spanning niet alleen ons innerlijke leven vormt, maar ook de loop van de geschiedenis zelf. Er is ons lang verteld dat rede zou moeten leiden en emotie zou moeten volgen, maar wat als dat verhaal op zijn kop staat? Wat als de waarheid is dat we geen enkele beslissing kunnen nemen zonder gevoel - dat emotie niet het tegenovergestelde is van rede, maar de basis ervan?
Van de glazen doos van een rechtszaal tot de schreeuwende stemmen in de gevangenis, van een jeugd vol onderdrukte emoties tot de vurige uitbarsting van ACT UP in het aangezicht van AIDS, denk ik na over wat het betekent om gevoelens weer centraal te stellen bij zowel persoonlijke transformatie als sociale verandering.
Deze podcast duikt in de kracht van emotie - niet als zwakte, niet als irrationaliteit, maar als de rauwe energie van menselijke verbinding, besluitvorming en verzet. Ontdek samen met mij hoe de emotionele wending de deur opent naar een nieuw soort politiek, een nieuw soort revolutie en misschien zelfs een nieuwe beschaving.
Luister op Spotify, Apple, Soundcloud of waar je je podcasts ook vandaan haalt. We hebben gewerkt aan het verbeteren van de geluidskwaliteit van de gevangenis telefoon en elke aflevering komt met een transcript hieronder en video versie op Youtube om mee te lezen.
Aflevering 5 - Emoties
Ik schrijf dit op een zondagmiddag in de Wandsworth gevangenis in Londen. Op de achtergrond schreeuwt en vloekt een man uit het raam van zijn cel. Het gebeurt vaak, meerdere keren per dag. Drie dagen geleden kreeg ik vijf jaar gevangenisstraf; mijn medegedaagden kregen vier jaar. Toen we in de rechtszaal aankwamen, was het een nieuwe, grotere ruimte. We werden in een grote glazen doos gezet in het midden van de ruimte. Er omheen waren zitplaatsen voor het publiek, de pers, de advocaten en aan het einde van de zaal zat de rechter. Ik had niet zo'n groot spektakel verwacht. De kamer voelde vol verwachting en drama. Ik had al een idee van de straf die ik zou krijgen - de rechter had al gezegd dat we voor een lange tijd de gevangenis in zouden gaan.
De rechter las het vonnis voor, ze stond op en verliet de rechtszaal. Ik denk dat ik dacht: "Oké, dat was het dan." Ik stond op om de glazen box te verlaten en terug te gaan naar de gevangeniscel. Toen keek ik achterom en al onze supporters verdrongen zich tegen het glas en de medegedaagden raakten het glas van binnenuit aan. Het was allemaal erg emotioneel. Ik voelde me een beetje dom op dat moment. Ik zag Chris Packham, de tv-presentator. Hij keek geschokt. Ik glimlachte naar hem en gaf hem de duim omhoog.
Ik ben opgegroeid in een streng calvinistisch gezin. Ik realiseerde me dit pas toen ik uit huis ging. Ik kan me niet herinneren dat mijn ouders me na mijn 10e hebben verteld dat ze van me hielden en vanaf dat moment waren er geen knuffels meer. Mijn ouders groeiden op tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het was een harde en onderdrukte jeugd en ik denk dat ze het gewicht ervan hun hele leven met zich mee hebben gedragen. In mijn twintiger jaren besloot ik bewust om mezelf te herprogrammeren, zoals je zou kunnen zeggen, of in ieder geval leerde ik een nieuwe ik te zijn. Knuffelen was weer in, maar ik heb nog steeds dat stemmetje in me dat zegt: "Geen emoties, alsjeblieft."
Tijdens dramatische momenten in mijn leven heb ik de neiging om me afstandelijk te voelen, vandaar mijn verlegenheid bij de veroordeling. Er is een nieuw idee - een nieuwe cultuur, zou je kunnen zeggen - ontstaan in de afgelopen decennia, dat het tonen van emoties oké is. Emotie hoort bij het mens zijn. Er is niet alleen rede; we kunnen ook emotioneel zijn. Maar eigenlijk klopt dat niet helemaal. Er is iets fundamentelers gebeurd, vooral in de sociale wetenschappen. Het is niet de oude dichotomie tussen rede versus emotie of wat wordt verondersteld irrationaliteit te zijn. Het is het besef dat rede niet kan bestaan zonder emotie in de echte wereld, in plaats van de rationalistische, reductieve wereld van die 18e-eeuwse heren. Dat sluit dan weer elke rol voor emotie uit. Het is eigenlijk gebleken dat ze allebei deel uitmaken van hetzelfde. Volgens empirische observatie kun je geen beslissingen nemen zonder emotie. De rede kan in de praktijk niet zonder.
Dit is op een grimmige manier aangetoond door onderzoek waarbij een persoon met hersenletsel die zijn emoties niet kon voelen, ook totaal niet in staat was om beslissingen te nemen. Natuurlijk ligt dit in zekere zin voor de hand. De ideologische fantasie dat we koude, berekenende machines zijn is onzin. In de echte wereld voelen en beslissen we tegelijkertijd. Als mensen zeggen dat ze geen gevoelens hebben bij het nemen van een beslissing, dan ontkennen ze dat gewoon.
Zeker, als je ze hierover uitdaagt, worden ze er zeker emotioneel over. Hun emotie is ideologisch; ze is niet gebaseerd op observatie. Dus we hebben een spel: deze voortdurende prestatie - het veronderstelde gereedschap van de rationalist, empirische observatie - ondermijnt het idee van de zuivere rede. In werkelijkheid zijn de dingen rommelig. De realiteit is dat we onze categorieën verkeerd hebben. We voelen een beslissing; we vinden dat we een reden hebben. Dit is geen irrationaliteit; het is wat we het niet-rationele zouden kunnen noemen. Het rationele is gewoon een soort ideaal dat in het hoofd van al die heren vastzit. Als zodanig is deze realisatie nog een nagel aan de doodskist van het idee dat er een geatomiseerd besluitvormend zelf bestaat.
Je kunt je dus terecht afvragen: waar komt het ontstaan van een gevoel vandaan als er maar één zelf is? We zijn terug bij het ongemakkelijke idee dat er geen fundament, geen grond is. We zijn terug bij opgeschort zijn; we hebben alleen het huidige moment - dit moment van agency binnen een zee van ontvangen gedachten en emoties. Maar we gooien het kind niet met het badwater weg. Er bestaat natuurlijk zoiets als gaan zitten en je bewust op iets concentreren, maar het is duidelijk dat dit de uitzondering is, niet de regel. En zelfs als we dit doen, merken we dat we een heleboel gevoelens en intuïtie integreren. Het is ingewikkeld.
Hoe meer we ernaar kijken, hoe meer we merken dat onze taal hier problematisch is. Wat er aan de hand is, gaat in zekere zin taal te boven. Maar het goede nieuws is dat het leven doorgaat. In feite heeft er de laatste decennia een transformatie plaatsgevonden in hoe we emotie zien, in het bijzonder in hoe het zich verhoudt tot persoonlijke en sociale verandering.
Het proces van het erkennen en aanmoedigen van emoties staat centraal in nieuwe therapeutische benaderingen - iets waar de generatie van mijn ouders nooit van heeft kunnen profiteren. Er heeft een vergelijkbare ontwikkeling plaatsgevonden in het publieke domein. Toevallig was mijn topheld van de 20e eeuw, volgens mij de meest effectieve persoon op het gebied van sociale verandering, niet Gandhi of Martin Luther King, maar Larry Kramer van Act Up, de homocampagnegroep.
Natuurlijk waren Gandhi en King geweldige mensen, maar ze speelden zich af binnen een nogal onderdrukte, plechtige, redenerende cultuur - de cultuur van de generatie van mijn ouders, met haar disfunctionele reactie op de oorlogen en trauma's van de 20e eeuw. Toen de aidsepidemie zich in de jaren tachtig door de homogemeenschappen van New York verspreidde, was dit de cultuur die de publieke sfeer domineerde. Het was de ontvangen norm: monotone toespraken, eufemistisch taalgebruik, ontkenning en er gebeurde niets. De lichamen van homoseksuele mannen stapelden zich op in ziekenhuisgangen, verwaarloosd en achtergelaten om te sterven.
Toen kwam Larry en brak de hel los. "Ga de straat op, anders ga je verdomme dood!" Zes maanden van explosieve emoties en alles veranderde. Mensen werden met enige waardigheid behandeld en er werden nieuwe drugs geïntroduceerd. Natuurlijk was er nog veel meer aan de hand, maar het leek alsof er iets in de algemene cultuur begon te veranderen. Toen ik op King's College onderzoek deed naar de theorie over sociale bewegingen, ontdekte ik wat de 'social turn' werd genoemd. Sociale verandering vond niet alleen plaats door structurele openingen in de politieke context. Verandering gebeurde omdat mensen emotioneel werden en dat lieten ze zien. En wantrouwen jegens andere factoren - het draait allemaal om drama, nietwaar?
Het punt hier is dat mensen veranderen als mensen boos op ze worden. We weten dit allemaal uit ons persoonlijke leven. Niet altijd natuurlijk, maar als je te maken hebt met gevestigde macht is rustig redeneren met mensen paradoxaal genoeg onredelijk-irrationeel, zelfs. Het werkt niet. Volgens sociaal wetenschappelijke bezetting zijn hier nuances. Het kan niet star hatelijk zijn en het kan niet eindeloos doorgaan, maar het maakt zeker deel uit van de mix. Dit is wat Larry Kramer liet zien. Het is geen kwestie van beleidsopties; het is een kwestie van gevoelens.
Toen hij tegen een interviewer zei: "Ik haat je", was hij gewoon eerlijk - een authentiek, echt persoon. We hebben allemaal gevoelens van haat. Hij beschreef hoe hij zich voelde als een onvolmaakt mens. Dit is dus een grote stap voorwaarts ten opzichte van het paradigma van Gandhi en King, waar alles werd geplaatst binnen een kader van morele redenering. En natuurlijk is dit een simplificatie.
Natuurlijk toonde King veel emotie, maar er is iets in de sensualiteit van emotie - in plaats van alleen rede - dat leidt tot effectieve overtuigingskracht. Misschien zou het zelfs goed zijn om dit begrip van rede helemaal te laten vallen. Als ik terugdenk aan het proces, was er een moment waarop de rechter de zaal verliet - niet zo emotioneel volwassen, zou je kunnen zeggen - en ik tegen de twee advocaten van de aanklager zei: "Waarom doen jullie niet iets? Het was totaal onsamenhangend!" Het was de enige keer dat ik zag dat ze van streek raakten toen ik een emotionele uitbarsting deed.
Aan het einde van de rechtszaak schreeuwde een goede vriendin van mij, een zwarte vrouw die vanuit Ghana naar het Verenigd Koninkrijk was gekomen, tegen een aanklager over hun medeplichtigheid. Ik verwacht dat deze twee incidenten meer invloed op hen hadden dan alle droge juridische argumenten. Soms moet iemand alles eruit laten. De emotionele wending kan dus gezien worden als een grote verandering in hoe we het proces van maatschappelijk engagement zien. Het is geworteld in een meer algemene feministische confrontatie met de repressieve mannelijke metafysica van de afgelopen 300 jaar - of misschien nog wel veel langer - wat betekent dat het opgelegde gezonde verstand van het rationele is uitgedaagd door de opkomst van het gevoel.
Het is het gevoel dat ten grondslag ligt aan de sociabiliteit die essentieel is voor gezonde menselijke communicatie. We moedigen hen aan om afstand te nemen van deze opgelegde notie van het solide, starre, geatomiseerde zelf. Het "ik" is geen ding, maar een steeds veranderende ecologie.
Een vermenging van interne en externe stromen en golven van bewustzijn en het onbewuste. Dit weerspiegelt de bevindingen van de moderne tijd. Het is duidelijk dat ons een nieuw paradigma wordt aangeboden om onszelf te begrijpen. Het is ook heel anders dan een geïdealiseerd, geperfectioneerd begrip van verlichting - een proces waarbij Oosterse tradities door het kader van Westers individualisme worden geperst.
Je dacht misschien dat de vorige afleveringen over het Zelf, de wereld en de tijd ons naar een vorm van geïndividualiseerde onthechting leidden - het stereotype van wat persoonlijke groei wordt genoemd - maar in feite is dit gewoon een andere vorm van op het 18e eeuwse ego gebaseerde atomisering. "Oceaan van ik op mijn eigen, zijn op reis op de rest van de wereld, heeft niets te maken met mij" is eigenlijk een resultaat van bevoorrecht sadisme, gewoon een andere vorm van het anders-zijn van de Ander.
Waar we nu naar toe gaan is de intrinsieke emotionaliteit van het alledaagse sociale leven: er middenin staan, zonder afscheiding, maar ook zonder starre onthechting. Paradoxaal genoeg is het geen gehechtheid aan je eigen onthechting. Wat deze bredere feministische metafysica weer in beeld heeft gebracht, is de geest van heidense, gruizige inbedding.
We kunnen dan zeggen dat we in deze wereld zijn, maar er tegelijkertijd ook bovenuit stijgen. We accepteren onze opgeschortheid op deze reis van betrokkenheid. Als we ons in deze geest van revolutie begeven, ontdekken we dat emotie essentieel is voor communicatie, essentieel voor het nemen van beslissingen en cruciaal voor sociale confrontatie. Het is de kern van onze menselijkheid. Het is niet irrationeel; het is eerder niet-rationeel.
We zullen kijken naar twee andere aspecten van het niet-rationele, zoals we het zullen noemen, voordat we over de muren van de citadel gaan, namelijk de ruïneuze scheiding tussen het seculiere en het religieuze. En dan hoop ik dat we een heel nieuw landschap zullen zien opengaan. Dat is dus de richting waarin we gaan.
Als we voortbouwen op de pluralistische betekenis van metafysica, kunnen we, hoop ik, zien dat de nieuwe status die aan emotie wordt gegeven ons de potentie geeft voor een diepe culturele transformatie - iets wat een belangrijke pijler zal moeten zijn van een nieuwe beschaving die tevoorschijn komt uit de verwoesting van de Oude Wereld, deze wereld waarin we nog steeds gevangen zitten. Het therapeutische en het psychologische zullen het overnemen van het economische en het politieke, de ellendige wetenschappen van hebzucht en spullen. En toch, om onszelf er weer aan te herinneren, gooien we het kind niet met het badwater weg. Economie is nog steeds relevant. We kijken naar een radicale herbalancering, niet naar een eliminatie. Het idee van totaliteit, het idee van totale overwinning, maakt deel uit van de oude manier van kijken - de manier van wij of zij.
We kijken naar het oplossen van de starheid van oppositie in de connectiviteit van ecologie. Dit is een zich ontwikkelend thema van deze podcast - dit pluralisme. De volgende keer kijken we naar andere elementen van het niet-rationele.
Zoals altijd kun je je aanmelden voor geweldloos burgerverzet bij Just Stop Oil in het Verenigd Koninkrijk of via het A22 Netwerk internationaal. Als je betrokken wilt raken bij de democratische revolutie, doe dan mee aan een komende Welcome to Assemble lezing.
