Voorbij hard en zacht materialisme: Een analyse van de menselijke geest
De berichtgeving over de oorlog in Oekraïne toont de kern van het wereldbeeld van onze heersende regimes. Ten eerste is er het harde materialisme van de post-sovjet autocratie die de wereld reduceert tot gebouwen die vernietigd moeten worden en lichamen die gedood moeten worden. Het begrip succes keert terug naar het premoderne idee van slachten en plunderen (kijk maar naar de Mongolen op dit gebied).
Dan is er het zachte materialisme van de westerse liberale en linkse cultuur. Materialisme vormt hier de basis voor het paradigma van individualistisch consumentisme waarin de mensheid wordt geconstrueerd als geatomiseerde besluitvormingsmachines die zich bezighouden met kosten-batenanalyses om hun nut te maximaliseren. De logica van deze visie leidt tot een deterministisch links defaitisme tegenover onderdrukking. Westerse commentatoren overtuigen zichzelf ervan dat wanneer de krachten van onderdrukking "overweldigend" worden, er voor de mensen "geen andere optie" is dan zich te onderwerpen. Het paradigma is de achttiende-eeuwse Newtoniaanse natuurkunde: een sterke materiële kracht overwint een zwakkere materiële kracht. De zwakkere kracht heeft "geen kans" om te winnen.
Dit alles is totale onzin. Als vijf jaar lang onderzoeker naar radicale politieke verandering aan King's College ontdekte ik al snel dat dergelijke reductieve materialismen ideologieën zijn die weinig te maken hebben met de empirische gegevens. Ja, mensen onderwerpen zich aan tirannie en toch komen ze net zo vaak in opstand. Het is een complex systeem. Waarom? Omdat mensen geen inerte objecten zijn die onderworpen zijn aan materiële krachten. We verlangen naar erkenning, liefde, betekenis en glorie. We vrezen de dood en tegelijkertijd worden we tot de dood aangetrokken. We zijn in deze wereld maar er niet van. We zijn dieren maar ook goden. De oude naam voor complexiteit is "geest". Dit debat over de aard van de mensheid is zo oud als het menselijk bestaan.
Het praktische punt hier is dat het heel goed mogelijk is dat de Oekraïners zullen winnen, niet ondanks alle dood en verderf, maar juist daardoor. Het is aan de mens om zijn lot te bepalen. We kennen de fundamentele rechtvaardiging van deze zin niet. Als we dat wel wisten dan zouden we niet "onbepaald" zijn. Als je weet wat onkenbaar is, dan was het in de eerste plaats nooit onkenbaar. En zo gaat het maar door... de eindeloze draaimolen van het filosofische debat.
Soms veranderen dingen lange tijd niet en dan weer wel. Tot in de jaren 1950 konden we onszelf niet vernietigen. Nu kunnen we dat wel. We zitten nu in de Endgame voor de mensheid - voor het eerst in 250.000 jaar. We kunnen uitsterven via een nucleaire winter en/of een afdaling naar een broeikas aarde door CO2 in de atmosfeer te brengen.
Dus het zit zo. Als we geweld blijven gebruiken om geweld te bestrijden, is het mathematisch onvermijdelijk dat we de lineaire afwisseling tussen oorlog en vrede niet langer zullen voortzetten, maar op een gegeven moment in de "laatste strijd" terecht zullen komen en het menselijk ras zullen vernietigen. We zullen uitsterven. Het idee dat afschrikking absoluut is, is hopeloos naïef. Ironisch genoeg is dit dan wat je de hyperrealistische positie zou kunnen noemen in een Endgame context. Als we realisten oude stijl blijven - gelovend in geweld en overheersing zullen we onszelf opblazen of de natuur vernietigen en dus onszelf.
Deze hyperrealistische positie is dezelfde als de oude idealistische positie door duidelijk te maken dat alleen burgerlijk verzet het geweld zal deëscaleren en de paden zal creëren naar een nieuw beschavingsevenwicht gebaseerd op deliberatieve democratie en de onvervreemdbare rechten voor alle levende wezens.
Dit zal niet tot stand worden gebracht door ouderwetse hoogdravende theorieën en deugdzaamheidssignalen, maar door een praktisch plan voor de systematisering van burgerlijke verzetsinfrastructuren. Ik denk dat dit gaat gebeuren. Niet ondanks dat we geen tijd meer hebben (drie jaar volgens Sir David King) maar OMDAT we geen tijd meer hebben. Het vereist dat financiers, creatieven en activisten samenkomen om actief reeksen van niet lineaire sociale confrontaties te ontwerpen, te organiseren en uit te voeren die het oude materialistische paradigma en zijn sociale vormen geleidelijk transformeren in een nieuw regime van de menselijke geest. Of om het anders te zeggen, we besluiten dat we niet gaan zitten wachten tot ze ons dood hebben.
We worden in dit leven geworpen op een "interessant" moment.
Ik zal in mijn volgende post dieper ingaan op de praktische ontwerpelementen van deze transformatie.
Voor burgerlijk verzet e-mail opnieuw: ring2021@protonmail.com
